اسلام آباد – 02 – اپريل (اي پي پي) صدر ڊاڪٽر عارف علوي چيو آهي ته دنيا ڏکئي صورتحال مان گذري رهي آه?? ۽ ??نساني همدرد?? ۽ ??نسانن جي وچ ۾ برابري جي غلب?? ۽ ??خلاقيات تي ٻڌل عالمي نظام جو شدت سان ??نتظار ڪري رهي آهي. صدر اها ڳالهه ٺوس سلامت?? ۽ ??المي تعاون جي نئين سر تعين جي موضوع تي اسلام آباد سيڪيورٽي ڊائيلاگ جي مقررين ۽ شرڪت ڪندڙن سان ڳالهائيندي چئي. صدر ان ڳالهه تي افسوس جو اظهار ڪيو ته انساني تاريخ جنگين، تباهي ۽ فوتگين سان ڀريل آهي. صدر چيو ته اهو سوال به فڪر جو لمحو آهي ته قومن تاريخ مان ??بق سکيو يا نه ۽ اهو به هڪ سوال آهي ته جنگين ۽ تڪرارن کان ??چڻ جي لاءِ رياستن جي سلامتي جو معيار ڇا هجڻ گهرجي؟. صدر چيو ته انساني فطرت همدرد?? ۽ ??وف جي ڪجهه عنصرن جي مدافعت جو بنياد آهي جيڪو بقاءَ جي جبلت کي سگهه ڏي ٿو جنهن سان ملڪن ۾ تڪرار ۽ جهيڙا جنم وٺن ٿا. صدر اميد ظاهر ڪئي ته طاقت ۽ اختيار رکندڙ روشن خيال ۽ پڙهيل لکيل ماڻهو اخلاقيات تي ٻڌل عالمي نظام جي ذريعي انسانيت سان ??نصاف ڪندا. صدر چيو ته مختلف ملڪن تي عالمي قانونن کي هڪ ئي وقت لاڳو ڪرڻ جي حوالي سان ??نيا ۾ اختلاف موجود آهي. اهڙي طرح انسانن جي لاءِ مختلف قدر دنيا جي لاءِ خطرو آهن، انسانن جي وچ ۾ فرق کي ختم ڪرڻ جي عالمي ڪوششن جي باوجود انسانن جي وچ ۾ دولت ۾ اڻبرابري پڻ ڇڪتاڻ جو سبب بڻجي ٿي. موجوده دور جي چئلينجن جو ذڪر ڪندي صدر چيو ته اظهار راءِ جي آزادي جو غلط استعمال، جعلي خبرن جي ذريعي غلط معلومات ۽ انهن جو ڦهلاءُ دنيا ۾ اڀرندڙ ڪجهه نوان چئلينجز آهن. صدر عالمي تاريخ ۾ ڪجهه وڏي انساني تباهي جو ذڪر ڪندي چيو ته منگولن جي حملي، انگلستان ۽ فرانس جي وچ ۾ 100 سالا جنگ، پهرين ۽ ٻي عالمي جنگين ۾ تمام گهڻيون انساني جانيون ضايع ٿيون جن??ن کانپوءِ عالمي دنيا مستقبل جي جنگين کان ??چڻ جي لاءِ ڪجهه اصول جوڙيا، ان ڏس ۾ هاڻي طاقتور قومن جي وچ ۾ جيو پوليٽيڪل مڪالمو اهم هوندو. صدر چيو ته عالمي امن کي يقيني بڻائڻ جي لاءِ ملڪن جي وچ ۾ اقتصادي تعاون ۽ شين جي پهچ جي ذريعي عالمگيريت جي حوصلا افزائي جون ڪوششون ڪيون ويون ۽ اميد ڪئي پئي وئي ته جڏهن شين جي پهچ ۽ معيشت پاڻ ۾ ڳنڍجي وينديون ته ان ??ان ??من قائم ٿي سگهي ٿو پر اهو هدف حاصل نه ٿي سگهيو ڇو ته ٻٽي معيار جي ڪري شين جي پهچ برابر نه آهي. صدر چيو ته پاڪستان 40 سالن کان پنهنجي سرزمين تي لکين افعان پناهگيرن جي ميزباني ڪئي جڏهن ته ان ??ي ابتڙ پناهگيرن کي بحيره روم ۾ ٻڏڻ ڏنو ويو. صدر چيو ته معاشي طور تي مضبوط ننڍن ملڪن جو آواز ٻڌي سگهجي ٿو. صدر ڀارت پاران پاڪستاني حدن ۾ ميزائيل ڪيرائڻ جي واقعي کي غيرذميواري جو سڀ کان وڏو عمل قرار ڏيندي چيو ته ڀارت ۾ نريندر مودي جي هندو قوم پرستي جي بنياد تي جذبا ڀڙڪائڻ جي نفسيات تي ٻڌل قدمن جي ذريعي هندستاني معاشري کي تبديل ڪيو پيو وڃي. هن چيو ته ڀارت ۾ يورينيم جي چور?? ۽ ??سمگلنگ جا ڪيترائي واقعا رونما ٿيا پر ان ??ي عالمي ردعمل مختلف رهيو. صدر وڌيڪ چيو ته غربت ۾ گهٽتائي، صحت ۽ تعليم تي ڌيان ڏيڻ جي حوالي سان ??المي ڪوششون بارآور ثابت ٿي رهيون آهن جڏهن ته في ڪس آم??ني ۾ اضافو به ٿي رهيو آهي.